Lizan Freijsen: tapijten met een verhaal

Zij heeft zojuist een expositie afgerond in de Hortus Amsterdam als ik haar ontmoet. Lizan Freijsen, een geboren Zwijndrechtse, is kunstenares, designer en daarnaast docent aan de Willem De Kooning Academie te Rotterdam. Lizan maakt getufte tapijten, uniek en handgemaakt. Wollen tapijten waarbij de mensen zelf bepalen of zij het tapijt aan de muur hangen of op de vloer leggen. Het fascinerende daaraan is dat zij zich bij het maken ervan laat inspireren door schimmels en vochtplekken uit onze dagelijkse omgeving. Zij brengt dat wat mensen als niet gewenst ervaren terug in hun leefwereld zodat het weer van waarde wordt. Lizan geeft ruimte aan imperfectie en de schoonheid daarvan.

Achter ieder tapijt schuilt een verhaal
Lizan′s voorliefde voor schimmels en vochtplekken brengt haar terug naar haar kinderjaren waarin zij de natuur in haar algemeenheid en de schoonheid van vlekken en schimmels in het bijzonder ontdekte. Een lekkage in haar tuinhuisje prikkelde haar herinnering uit haar jeugd en motiveerde haar om de patronen op wanden en plafonds als gevolg van die lekkages te fotograferen. Zij werd uitgenodigd om in Rotterdam op diverse adressen en bij mensen thuis foto´s van lekkages te maken. Zo ontstond een verzameling foto´s van vochtplekken waaraan zij ieder afzonderlijk een naam gaf op basis van de vorm van de vlek.

“Achter ieder tapijt schuilt een verhaal”, zegt Lizan, “ieder tapijt is gebaseerd op een vlek die afkomstig is van een speciale plek”. Lizan vertelt dat zij van elke vlek weet waar zij vandaan komt. Het kan een vlek zijn uit een theater in Arnhem of uit een studio in Rotterdam. “Het werk op zich is niet specifiek het tapijt”, gaat zij verder, “het is een herinnering aan een ontmoeting, immers op het moment dat je met de maker spreekt vertelt zich het verhaal. Je koopt niet zomaar een vloerkleed, maar juist het verhaal er omheen. Deze investering wijkt af van de norm, een tapijt dat je als meerwaarde wilt hebben in je huis….om die kwaliteit gaat het”.

Organisch van vorm, warm en sober van kleur
“De tapijten worden handgemaakt, zij worden getuft”, vertelt Lizan. “Bij tuften wordt het garen in een geprefabriceerde ondergrond (het stramien) geblazen met luchtdruk. De tuftmachine heeft verschillende naalden van 40-10 mm. Door deze te variëren ontstaat er reliëf, een soort landschap.  De imperfectie van het geheel komt hierdoor nog meer uit en maakt het inspirerend”, vertelt zij enthousiast. “Het materiaal wat ik gebruik is pure wol”, vertelt Lizan. “Wol is mijn verf geworden, dus ik schilder nu met wol. Naast de techniek van het tuften draait het helemaal om kleur. Het is de uitdaging om een mooi palet te hebben en te zorgen dat de kleuren goed in elkaar overlopen. Ik gebruik schapenwol uit Nieuw-Zeeland, die in Nederland wordt geverfd. Ik werk met deze wol omdat zij zich goed gedraagt.

Lizan maakt ontwerpen in de vorm van tekeningen op papier. Deze worden in spiegelbeeld op een groot gespannen raam aangebracht, de kleuren worden uitgekozen en daarna start het proces van tuften. Zij vertelt: “het tapijt draagt mijn handschrift door de organische vorm, de sobere kleuren en de warme uitstraling. Ik beoog met mijn werk niet direct kunst boven de bank, maar veel meer dat het zich op een harmonieuze manier voegt in een interieur om de omgeving daarmee een stuk aangenamer te maken”.

Vertel jouw verhaal en zie dat van de ander
Met plezier kijkt Lizan Freijsen terug op haar studietijd aan het Develstein College. Hier is voor haar de basis gelegd van haar artistieke carrière. Veel heeft zij te danken aan de bevlogenheid van haar docente handvaardigheid, Deborah Gast. “Wat een geweldige impuls heeft zij een grote groep van studenten gegeven”, vertelt Lizan. “Veel van mijn studiegenoten zijn door haar de creatieve kant opgegaan. Overigens heeft Deborah mij niet alleen artistiek geïnspireerd maar zij is nog steeds mijn voorbeeld voor mijn manier van lesgeven. De weg van de kunst is niet de makkelijkste maar juist de combinatie met het docentschap heeft mij de vrijheid en de rijkdom gegeven die ik nu voel!”

“Ik krijg nog weleens de vraag, is jouw werk design of kunst? Mijn werk beantwoordt aan kunst, het zijn unica die ik maak en ik vind het belangrijk dat het mijn handschrift draagt. Tegelijkertijd maak ik een object voor het interieur en daarmee functioneer ik bijvoorbeeld goed op designbeurzen. Mensen hebben beleving bij een tapijt en in de kunstwereld ligt dat anders”.

Aan het einde van ons gesprek geeft Lizan, desgevraagd, haar ‘kijk op leven’: “Beperk je omgeving niet tot de eigen woning, Het is belangrijk om oog te houden voor het leven zelf, de straat, de openbare ruimte en onze medemens. Het interieur zijn niet de spullen maar is de omgeving waarin het om mensen gaat. Luister naar het verhaal van de ander”.

Studio Lizan Freijsen
Rotterdam
T. +31 629 067 106
W. www.lizanfreijsen.com
E. mail@lizanfreijsen.com

Tekst: Jan Westhoff