Experimenteel wonen in een kas

Het klinkt als een sprookje. Een interieurstyliste schrikt als ze zich beseft hoeveel ze kwijt is aan vaste woonlasten, zoekt een zelfvoorzienend huis en vindt uiteindelijk een kas. Maar voor Helly Scholten is dit de dagelijkse realiteit. Samen met haar man en dochters woont zij al een paar jaar in een experimentele woning. ‘We kamperen al drie jaar.’

‘Na jarenlang in het centrum van Rotterdam gewoond te hebben, besloot ik dat ik graag wat meer zelfvoorzienend wilde wonen,’ legt Helly uit. ‘Ik wilde af van het plaatje dat we in standaard vierkante dozen wonen met torenhoge lasten. Daarom had ik het idee om een zelfvoorzienend huis te bouwen, middenin Rotterdam. De gemeente keek ons raar aan. “Waarom zou je dat willen”, vroegen ze ons. Gelukkig hoorden we dat er in Heijplaats een experimentele woning opgeleverd zou worden. “Doen”, dacht ik zonder het huis gezien te hebben, maar mijn gezin moest ik nog wel overtuigen. “Over mijn lijk”, zei mijn man. Gelukkig hoefden we maar even binnen te kijken en iedereen was om.’

Wonen is leren
Maar dat het huis zo goed als af was, betekende niet dat alles klaar was. ‘Omdat dit bouwwerk gemaakt is door studenten van de Hogeschool Rotterdam, fungeren wij echt als testgezin. Hoe pakt het uit om in een kas te wonen, is een woning in een glazen constructie leefbaar en mijn persoonlijke vraagstuk: kun je zelfvoorzienend leven? Dat is nog niet zo simpel gebleken.’ Eén van de manieren om zelfstandig te leven is het dakterras met daarop een moestuin. ‘Maar omdat de kas rondom de woning speling aan de onderzijde heeft om zo het leem te laten ademen, is er altijd een tocht in de woning. Daar houden planten allesbehalve van. Daarnaast zorgen de grote glazen oppervlaktes ervoor dat de kas erg kan opwarmen op zomerse dagen. Soms wel 30 graden warmer dan de buitentemperatuur. Maar dat is niet erg, daarvoor dient dit experiment juist.’

Back to nature
Met de insteek zo groen mogelijk te bouwen is gebruik gemaakt van gerecyclede en natuurlijke materialen. ‘De basis van de woning is een houten constructie,’ legt Helly uit, ‘waar leem overheen gesmeerd is. Het mooie van dit materiaal is dat het de thermostaat van de kaswoning is. Is het warm? Dan absorbeert hij de warmte, om die vervolgens af te geven als het afkoelt. Daarnaast rust de kas op stalen binten die hergebruikt zijn uit de haven hier. Alle gebruikte materialen zijn gerecycled of duurzaam.’

Als interieurstyliste heeft Helly het basismateriaal hout ook meegenomen in de aankleding. ‘Ik wist dat ik ook veel natuurlijke materialen wilde gebruiken. Veel van onze meubels zijn van hout en hebben we tweedehands gevonden, gekregen of geruild. Daarnaast gebruik ik hangmatten om een bohemienne uitstraling te creëren. Het leuke is dat iedereen die hier binnen komt zegt dat er zo’n fijne sfeer in ons huis is. Doordat ik, onder andere door hier te wonen, zo overtuigd ben geraakt van natuurlijke materialen gebruik ik ze ook meer in mijn werk. En dat waarderen klanten.’

Buitengevoel zonder de weersinvloeden
Na drie jaar wonen heeft Helly haar favoriete plekje wel ontdekt. ‘Dat is zonder twijfel de patio. We hebben vier terrassen maar de binnenplaats is de fijnste plaats in huis. De temperatuur is er constant en ik heb gemerkt dat ik er erg zen van word. Het heeft iets veiligs door de twee stenen muren, maar ook iets opens door de glaswanden. Je kan genieten van het buitengevoel zonder bloot te staan aan de weersinvloeden zoals regen en wind. Helaas kom ik er zelf te weinig omdat het een gemeenschappelijke ruimte is. De studenten die meewerken aan dit project gebruiken de binnentuin ook. Als ik nu kon kiezen, zou ik hier de keuken plaatsen.’

Wonen op het water
Helaas voor Helly loopt het experiment op zijn einde. ‘Erg jammer, want zo’n huis komen we nooit meer tegen. Dit is zo gaaf! Maar ik heb al weer genoeg andere ambities. Sinds kinds af aan heb ik een fascinatie voor water. Hoe mooi zou het zijn om op het water te kunnen wonen? Helaas zijn veel gemeenten nog niet klaar voor permanente bewoning op water, maar dat betekent niet dat we niet rondkijken. En in de tussentijd ben ik druk bezig met mijn nieuwe project: Floatcamp. Hier wil ik mensen kennis laten maken met drijvende puzzelstukken waarop ze duurzaam leven aan de lijve kunnen ondervinden. Door die flexibiliteit kunnen er makkelijk delen aangeklikt worden als daar behoefte aan is, zoals een drijvend kunstwerk of een moestuin. Zo kun je testen wat echt werkt op het gebied van duurzaam leven.’

Tekst: José de Jong Mediaproducties
Foto’s: Helly Scholten, Shemara Fotografie
Gepubliceerd: Woon in Style, editie 01-2018